I was trying to find a different way of living in the world.
Nog meer dan de mensenlevens die passeren in de roman ‘Outline’ van Rachel Cusk is het de blik van de verstelster die me bijblijft. Na aan breuk begeeft ze zich observerend in de wereld, als toeschouwer, ze registreert en laat de mensen die ze tegenkomt aan het woord over hun levens. Mannen komen er meestal niet al te best uit.
Soms vertellen ze banale details, soms stellen ze zich fundamentele vragen over liefde, relaties, opvoeding, werk. De vertelster, die zelf naar Griekenland reist om er workshops schrijven te geven, laat hen aan het woord in heldere monologen in een neutrale, bijna journalistieke stijl.
Ze oordeelt haast nooit, stelt heel af en toe vragen of geeft wat tegengas. Er is nog verbinding, alleen: vanop afstand. Zonder schuldgevoel, of nood om te repareren of te behagen. En passief, de verstelster handelt nauwelijks.
As it happened, I was no longer interested in literature as a form of snobbery or even self-definition. I had no desire to prove that one book was better than another; in fact, if I read something I admired, I found myself increasingly disinclined to mention it at all. What I knew personally to be true had come to seem unrelated to the process of persuading others. I did not, any longer, want to persuade anyone of anything.
Bijzonder om zo te leven, en zulke stem te lezen. Want de stem valt samen met de levenswijze, of is daar een uiting van.
Zo ontstaat een wereld waarin ieder vooral over zichzelf vertelt als een manier om te zeggen dat ze bestaan, dat ze echt zijn, net zoals John Berger ooit schreef dat we vooral met elkaar bellen om te zeggen waar we ons bevinden.
Eén van de mensen die ze tegenkomt, die zich nogal Kafkaïaans onverwachts in haar verblijf bevindt, vertelt dat ze zich na een trauma een ‘outline’ voelt. Ze weet wie ze is door de anderen, door wat ze doen en zeggen, maar ze krijgt zichzelf niet meer ingevuld.
Ik moest denken aan wat een vriend onlangs tegen me zei over zwarte gaten in het heelal. Dat de informatie errond zou zitten, eerder dan erin.
Zou dat ook gelden voor wat we écht kunnen weten over elkaar?
Foto. Een spierwit balkon in het licht van een Griekse zon, zo fel dat je de vrouw die aan de ballustrade staat, nauwelijks kunt onderscheiden.